Celem  badań przesiewowych w zakresie uzdolnień jest m.in. wskazanie mocnych stron uczniów, które należy wszechstronnie rozwijać. Będąc pracownikiem poradni rokrocznie na wniosek dyrektora szkoły przeprowadzam badania wśród uczniów klas piątych. Korzystam z wystandaryzowanego narzędzia przygotowanego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji. Test Uzdolnień Wielorakich zawiera zadania, których ocena wyników pozwala na określenie poziomu rozwoju inteligencji wielorakich wg Howarda Gardnera, który dzieli uzdolnienia na : językowe, matematyczne, przyrodnicze, muzyczne, przestrzenne, kinestetyczne, interpersonalne, intrapersonalne. Jest testem indywidualnym, składającym się z dwóch części. W pierwszej z nich uczniowie dokonują samooceny swojego postępowania i zachowania w różnych sytuacjach środowiskowych. Druga część testu zawiera zadania polonistyczne, matematyczne, przyrodnicze, ruchowe oraz dotyczące sfery społeczno-emocjonalnej do rozwiązania. Wiele z zadań testowych jest typu otwartego polegających na argumentacji, wnioskowaniu, uzasadnianiu swojego stanowiska, co jest bardzo cenne i pozwala na dokonanie rzetelnej oceny jakościowej. Uzyskane wyniki wprowadzam online do specjalnego arkusza i otrzymuję indywidualne raporty uczniów zawierające szczegółowe opisy ich uzdolnień, wykresy, na podstawie których każdy uczeń może porównać swój wynik z wynikami rówieśników w szerszej populacji, zapoznać się z poszczególnymi indywidualnymi uzdolnieniami oraz zaleceniami do dalszej pracy z uczniem, zarówno w szkole, jak i w domu. Są to bardzo cenne informacje, które stanowią podłoże do dalszej pracy z dzieckiem, bazując na jego mocnych stronach. Wyniki w uogólnionej wersji omawiam na zebraniach z rodzicami, zachęcam do wspierania uzdolnień w środowisku pozaszkolnym.

Ogólne wnioski z badań:

1.     Uczniowie  chętnie rozwiązują testy.

2.     Więcej problemów sprawia im rozwiązywanie zadań otwartych, w których od uczniów wymaga się zabrania stanowiska w opisywanych sytuacjach szkolnych.

3.     Wysokie wyniki uczniowie uzyskują podczas wykonywania ćwiczeń ruchowych, dlatego zazwyczaj znaczna większość uczniów preferuje uzdolnienia kinestetyczne.

4.     Zdarzają się pojedyncze przypadki uzdolnień matematycznych, przyrodniczych, muzycznych, co potwierdzają również rodzice podczas rozmów indywidualnych.

5.     Szkoły dysponują gotowym materiałem postdiagnostycznym, na podstawie którego mogą organizować konkretne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów uzdolnionych.

Rekomendacje:

1.     Należy kontynuować w/w badania przesiewowe, ponieważ wyniki są informacja zwrotną dla rodziców i szkoły, jak ukierunkować pracę z uczniem.

2.     Zachęcam kolejne szkoły do wzięci udziału w badaniach w przyszłym roku szkolnym, bo przynoszą one wymierne korzyści w postaci gotowych raportów z badań i zaleceń do dalszej pracy.

Ogólne wskazówki wychowawcze dla nauczycieli i rodziców:

·       Zachęcaj dziecko do myślenia!

·       Stwarzaj sytuacje i atmosferę stymulującą i sprzyjającą nauce. Wyszukuj zadania do  rozwiązywania. Podsuwaj nowe i ciekawe pomysły.

·       Rozwijaj wewnętrzną motywację do zdobywania nowych wiadomości i umiejętności.

·       Wzmacniaj aktywność i samodzielność dziecka w nauce.

·       Przekazuj pozytywne komunikaty dotyczące wartości i znaczenia nauki.

·       Stosuj tzw. „konstruktywną krytykę”.

·       Chętnie udzielaj odpowiedzi na pytania i zachęcaj do stawiania kolejnych.

·       Pomagaj, wspieraj swoje dziecko, nie oceniaj.

·       Dostarczaj pozytywnych wzorów i autorytetów. Ceń aktywność, pracowitość, wytrwałość.

pedagog mgr Bożena Dziurla